Mienie zabużańskie

Wycena mienia zabużańskiego
"Mienie zabużańskie - nazwa określająca mienie pozostawione przez osoby repatriowane w latach 1944-1952 z terenów należących przed II wojną światową do Polski - tzw. Kresów wschodnich bądź ziem zabużańskich. Repatriacja dokonana została na mocy tzw. układów republikańskich z 1944 r., które równocześnie przewidywały zwrot wartości mienia pozostawionego "za Bugiem" przez rząd polski.

Próbując ostatecznie rozwiązać problem odszkodowań za mienie zabużańskie, 8 lipca 2005 roku uchwalono ustawę o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.05.169.1418), na mocy której odszkodowania ograniczono do 20% ich pierwotnej wartości, natomiast nie ustalono ich górnego kwotowego limitu (poprzednia ustawa z 2003 r. przewidywała zwrot do 15% wartości i nie więcej niż 50 tys. złotych * - ten zapis został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za sprzeczny z Konstytucją RP). Jednocześnie przewidziano 31 grudnia 2008 r. jako ostateczny termin zgłaszania roszczeń o odszkodowanie."

zrodlo: wikipedia

Obecnie "zabużanie" mogą otrzymać nie tylko prawo do zaliczenia wartości pozostawionej nieruchomość na poczet ceny nieruchomości nabywanej od Skarbu Państwa, ale również otrzymać świadczenie w gotówce.

Zgodnie z treścią powyższej ustawy warunkiem uzyskania rekompensaty jest uprzednie uzyskanie decyzji właściwego wojewody (nie dotyczy to osób posiadających zaświadczenia lub decyzje właściwych organów, wydane przed dniem 7 października 2005r.). Decyzje takie wydawane są na wniosek osób ubiegających się o potwierdzenie tego prawa.

wniosek o wydanie decyzji,
oświadczenie o stanie realizacji uprawnień,
oświadczenie o miejscach zamieszkania,
Rekompensata przysługuje z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w wyniku wypędzenia z byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego opuszczenia w związku z wojną rozpoczętą w 1939 r. dokonanego na podstawie:

układu z dnia 9 września 1944r. zawartego pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a Rządem Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Rad dotyczącego ewakuacji obywateli polskich z terytorium B.S.R.R. i ludności białoruskiej z terytorium Polski;
układu z dnia 9 września 1944r. pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a Rządem Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Rad dotyczącego ewakuacji obywateli polskich z terytorium U.S.R.R. i ludności ukraińskiej z terytorium Polski;
układu z dnia 22 września 1944r. pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a Rządem Litewskiej Socjalistycznej Republiki Rad dotyczącego ewakuacji obywateli polskich z terytorium L.S.R.R. i ludności Litewskiej z terytorium Polski;
umowy z dnia 6 lipca 1945 r. zawartej między Tymczasowym Rządem Jedności Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o prawie zmiany obywatelstwa radzieckiego osób narodowości polskiej i żydowskiej, mieszkających w ZSRR i o ich ewakuacji do Polski i o prawie zmiany obywatelstwa polskiego osób narodowości rosyjskiej, ukraińskiej, białoruskiej, ruśińskiej i litewskiej mieszkających na terytorium Polski i o ich ewakuacji do ZSRR.
umowy z dnia 15 lutego 1951 r. zawartej pomiędzy Rzeczypospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o zmianie odcinków terytoriów państwowych.

Układy te sankcjonowały utratę polskich Kresów Wschodnich (zw. też ziemiami zabużańskimi) na rzecz republik Związku Radzieckiego zanim decyzje formalnie został podjęte podczas konferencji pokojowych w Jałcie i Poczdamie. Co prawda, repatriacja (zwana eufemistycznie "ewakuacją") według Układów z 1944 r. była dobrowolna, to jednak w ówczesnej sytuacji politycznej, owa dobrowolność była iluzoryczna. Repatrianci mogli zabrać ze sobą odzież, obuwie, bieliznę, pościel, żywność, sprzęty domowe, inwentarz, ale nie mogli zabrać gotówki i banknotów, złota, surowych kamieni szlachetnych, dzieł sztuki, aut, motocykli i mebli.

Przepisy ustawy stosuje się także do osób, które na skutek innych okoliczności związanych z wojną rozpoczętą w 1939 r., były zmuszone opuścić byłe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z wnioskiem o wydanie decyzji, zgodnie z ustawą z dnia 8 lipca 2005r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, występować mogą:

Właściciele nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

byli w dniu 1 września 1939 r. obywatelami polskimi, zamieszkiwali w tym dniu na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz opuścili je z przyczyn o których mowa w art. 1 ustawy;
posiadają obywatelstwo polskie;

w przypadku śmierci właściciela nieruchomości - prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim jego spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli posiadają oni obywatelstwo polskie. Wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty, następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej, albo w polskiej placówce konsularnej (wzór oświadczenia wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty).

Prawo do rekompensaty potwierdzone na podstawie niniejszej ustawy albo odrębnych przepisów jest niezbywalne.

Dokumenty, jakie należy dołączyć do wniosku

Dowody, które świadczą o pozostawieniu mienia poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. dowodami takimi mogą być w szczególności:

urzędowy opis mienia lub opis mienia pozostawionego lub karta ewakuacyjna;
orzeczenie wydane przez były Państwowy Urząd Repatriacyjny;
dokumenty urzędowe, w tym sądowe, a także dokumenty pozyskane z archiwów państwowych Republiki Białoruś, Republiki Litewskiej, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy lub innych państw;
w przypadku braku dokumentów , o których mowa wyżej, oświadczenia dwóch świadków, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, przed notariuszem, organem prowadzącym postępowanie lub polskiej placówce konsularnej w kraju zamieszkania świadka. Świadkiem może być osoba, która zamieszkiwała w miejscowości, w której znajduje się nieruchomość pozostawiona, lub w miejscowości sąsiedniej, równocześnie świadkiem nie może być osoba bliska (w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami) właścicieli lub spadkobierców ubiegających się o potwierdzenie prawa do rekompensaty (wzór oświadczenia osoby nie będącej osobą bliską).

Dowody, które świadczą o posiadaniu obywatelstwa polskiego:

Wydane przez władze polskie dokumenty, które świadczą o posiadaniu obywatelstwa polskiego (np. kserokopia dowodu osobistego);

Dowody potwierdzające miejsce lub miejsca zamieszkania wnioskodawcy. W przypadku, gdy wnioskodawcy są spadkobiercami zmarłych właścicieli również dowody potwierdzające miejsca zamieszkania tychże właścicieli po przybyciu na obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku braku tych dowodów do wniosku dołącza się oświadczenie wnioskodawcy o miejscu lub miejscach zamieszkania tych osób.
Złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania oświadczenie wnioskodawcy/wnioskodawców o dotychczasowym stanie realizacji prawa do rekompensaty

postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo o dziale spadku po zmarłym. Jeżeli z treści postanowienia o dziale spadku nie wynika jakie było ostatnie miejsce zamieszkania zmarłego właściciela pozostawionej nieruchomości przed śmiercią , niezbędne jest również dołączenie dowodu potwierdzającego ostatnie miejsce zamieszkania tej osoby (np. odpis aktu zgonu);

W przypadku zrzeczenia się uprawnionych na rzecz innej osoby - oświadczenie o wskazaniu osoby uprawnionej z podpisem poświadczonym notarialnie lub złożone przed organem administracji publicznej albo w polskiej placówce konsularnej.
W przypadku uprzedniego nabycia na podstawie odrębnych przepisów, w ramach realizacji prawa do rekompensaty, własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa - dokumenty urzędowe poświadczające nabycie tych nieruchomości.

Jeżeli wniosek nie spełnia powyższych wymogów wojewoda wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia wezwania. Nie uzupełnienie braków w tym terminie powoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania.

Wojewoda, po wszczęciu postępowania dokonuje oceny spełnienia przez wniosek warunków ustawowych. Pozytywna ocena następuje w drodze postanowienia. W postanowieniu Wojewoda wzywa wnioskodawcę do:

wskazania jednej z wybranych form realizacji prawa do rekompensaty . W przypadku wyboru świadczenia pieniężnego realizowanego w formie przelewu, wojewoda wezwie do wskazania numeru rachunku bankowego.
dołączenia do wniosku operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego, w którym określono wartość nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego. Operat taki każdorazowo wykonywany jest na zlecenie i na koszt wnioskodawców. W przypadku uprzedniego nabycia nieruchomości Skarbu Państwa w ramach realizacji prawa do rekompensaty- wojewoda wezwie również do dołączenia operatu szacunkowego w którym została określona wartość nabytego prawa własności nieruchomości albo wartość nabytego prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i wartość położonych na niej budynków, a także innych urządzeń i lokali. Operat szacunkowy sporządza rzeczoznawca majątkowy. Informacje na temat wyceny nieruchomości jak i osób posiadających uprawnienia zawodowe w tym zakresie zawarte są w serwisie internetowym Ministerstwa Infrastruktury.

Formy realizacji prawa do rekompensaty

Obowiązujące przepisy prawa przewidują następujące formy realizacji prawa do rekompensaty:

Zaliczenie wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej na poczet:

ceny sprzedaży nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, albo
ceny sprzedaży prawa użytkowania wieczystego przysługującego Skarbowi Państwa, albo
opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych stanowiących własność Skarbu Państwa i ceny sprzedaży położonych na nich budynków oraz innych urządzeń lub lokali, albo
opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, o którym mowa w odrębnych przepisach, albo

Świadczenie pieniężne wypłacane ze środków Funduszu Rekompensacyjnego

ZALICZENIA DOKONUJE SIĘ W WYSOKOŚCI 20% WARTOŚCI POZOSTAWIONYCH NIERUCHOMOŚCI, WYSOKOŚĆ ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNEGO STANOWI 20% WARTOŚCI POZOSTAWIONYCH NIERUCHOMOŚCI.

oświadczenie o wybranej formie realizacji prawa do rekompensaty,
wniosek o ujawnienie wybranej formy realizacji
Dysponentem Funduszu Rekompensacyjnego jest Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa WYPŁATY ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNEGO DOKONUJE BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO ze środków Funduszu Rekompensacyjnego. Dane osób uprawnionych do otrzymania świadczenia pieniężnego wojewoda przekazywać będzie ministrowi właściwemu do spraw Skarbu Państwa, minister zaś przekaże je Bankowi Gospodarstwa Krajowego. Oznacza to, że świadczenia pieniężne nie są wypłacane przez Wojewodę.

Wykaz Urzędów Wojewódzkich w Polsce

2008-11-27, [136988]
źródło:

Zobacz artykuły i porady | Zobacz pojęcia i definicje